Kiçik dozalarda günahkarlıq hissi bizə fayda verə bilər. Lakin bu tez-tez yaşanarsa bizə ziyan verə bilər.
Günahkarlıq hissi, hərəkətlərimizin və ya hərəkətsizliyin başqalarına fiziki, emosional və ya digər zərər vurma və ya zərər vermə ehtimalı ilə bizdə yaratdığı emosional sıxıntı siqnalıdır. Günahkarlıq hissi, gündəlik həyatımızda oynadığı mühüm rolu nəzərdən qaçırdığımız üçün tez-tez kiçik partlayışlarda siqnal verir. Buna görə də, təqsirlə bağlı aşağıdakı faktları öyrənmək bizim üçün sürpriz ola bilər.
- Günahkarlıq münasibətlərimizi qoruyur. Günah hissi ilk növbədə şəxsiyyətlərarası kontekstdə baş verir və başqaları ilə yaxşı münasibətləri saxlamağa kömək etdiyi üçün “sosial tərəfdarı” emosiya hesab olunur. Özündə təqsir hissi müvafiq tədbir görməyincə başınızda daimi yanıb-sönən siqnal kimidir (Bugün analar günüdür: Anama zəng etməyi unutmamalıyam!).
- Həftədə 5 saat günah hiss edirik. Bir araşdırma göstərdi ki, yüngül və ya orta dərəcədə günahın bütün dövrləri bir araya toplaşdıqda, vaxtın əhəmiyyətli bir hissəsini təşkil edir. Təqsir vacibdir, çünki kiçik dozalarda faydalıdır.
- Həll olunmamış günah, başınızda söndürülməmiş zəngli saat kimidir. Əgər söndürülə bilməyən həyəcan siqnalınız varsa, diqqətinizi daima zərərli günahkarlıq partlamalarına yönəltdiyi üçün diqqətinizi başqa şeylərə cəmləmək çətin olacaq. Həll edilməmiş günahın zərərli təsiri ola bilər.
- Günahkarlıq hissi düzgün düşünməyi çətinləşdirir. Günahkarlıq hissi iş, məktəb və ya ümumi həyatın tələbləri ilə rəqabət apardıqda, günah tez-tez qalib gəlir. Tədqiqatlar göstərdi ki, özünü günahkar hiss etdikdə konsentrasiya, yaradıcılıq və məhsuldarlıq əhəmiyyətli dərəcədə azalır.
- Günah hissi bizi həyatdan həzz almaqdan çəkindirir. Hətta yüngül təqsir belə insanı həyatın sevincinə sarılmaqdan çəkindirir. Məsələn, ad gününü qeyd etməməyi seçə bilər.
- Günahkarlıq sizi özünüzü cəzalandırmağa itələyə bilər. Tələbələr arasında aparılan araşdırmada məlum olub ki, lotereya biletlərindən (1-2 dollar dəyərində) məhrum olan tələbələrə qarşı özünü günahkar hiss edən digər tələbələr özlərinə elektrik cərəyanı verməkdə istəkli olduqları görülmüşdür. Amma hər dəfə günahkar hiss edəndə özümüzü cəzalandırmırıq.
- Günah hissi incitdiyiniz insandan qaçmağa məcbur edir. Bu tendensiya həm də müvafiq insanları və ya məkanları uzaq tutmağa imkan verir (Məsələn: “Ayrılma söhbətimiz olan restorana bir daha getməyəcəyəm”).
- Günahkarlıq hissi sizi təqsirli olduğu kimi incinmiş də hiss etdirə bilər. Digər insanları manipulyasiya etmək və ya idarə etmək üçün təqsirkarlıq hissini istifadə edən insanlara qarşı incikliyin miqdarını da nəzərə alın. Məsələn: “Mənə heç vaxt zəng etmirsən?” Gələcəkdə belə deyən adama zəng etmək istəyi az olacaq.
- Özünü günahkar hiss etməyə meyilli olan insanlar başqalarına zərər vurduqlarını zənn edərlər, hətta etməsələr də. Əslində, günah yolda düşündüyümüzdən daha çox yük ola bilər.
- Günahkarlıq hissi insanı daha da ağırlaşdıracaq. Tədqiqatlar göstərdi ki, özünü günahkar hiss edən insanlar öz çəkilərini günahkar hiss etməyənlərə nisbətən daha çox qiymətləndirirlər.
