Uşaqlarınızı qorumanın 10 üsulu

1. Uşaqlarınızın adını şəxsi əşyalarına yazmayın.

Uşağın çantasına, su ya da yemək qabına adını yazmaq yad bir insanın şəxsi bilgiləri ələ keçirməyinə səbəb ola bilər. Uşağınızın adını bilən yad insan onu daha rahat manipulyasiya edə bilər.

1. Uşağa onun yanına bir maşın yaxınlaşdığı təqdirdə maşının əksi istiqamətində qaçmağı öyrədin.

Uşaqlara yad insanların maşınına minməməyi tapşırın. Bundan başqa ona bir maşın yaxınlaşarsa və içindəki insanlar uşağın diqqətini çəkməyə çalışırsa maşının əksi istiqamətində qaçmağı və kömək çağırmağı öyrətmək lazımdır.

1. Ailə şifrəsi yaradın.

Bəzən uşaq qaçıranlar uşaqları valideynlərinin yanına aparacaqlarını deyərək aldadırlar. Buna görə də bir ailə şifrəsi yaratmaq lazımdır. Məsələn, sarı ördək. Uşaq ancaq bu şifrəni bilən insanlarla harasa gedə bilər və onu valideynlərinin yanına aparacağını iddia edən insandan ailə şifrəsini soruşmalıdı.

1. Konum müəyyən edən və SOS siqnalı göndərən saatlardan istifadə edin.

Bu zaman uşağınızın hər an harda olduğunu biləcəksiniz və uşağın sizin köməyinizə ehtiyacı olduğu təqdirdə saatın müvafiq düyməsini basaraq telefonunuza SOS siqnalı göndərəcəkdir. Qeyd edim ki, bu saatlar çox da bahalı deyil.

1. Uşaqlara ” Onu tanımıram, kömək edin ” deyə qışqırmağı öyrədin.

Uşaqlara öyrətmək lazımdır ki, kimsə onu tutanda pis davranmaq yaxşı bir şeydir. Qışqırmaq, dişləmək, cırmaqlamaq bu halda lazımdır. Həmçinin, kimsə uşağa zərər vurmağa çalışırsa uşaqlara ” onu tanımıram, kömək edin ” deyə qışqırmağı öyrədin. Burda ” onu tanımıram ” cümləsi çox önəmlidir. Çünki, əgər yolda bir uşağın bir böyüklə savaşdığını görsəniz bunun valideyn – uşaq davası olduğunu düşünüb qarışmaya bilərsiniz. Amma əgər uşaq “onu tanımıram” deyə bağırırsa bu zaman kömək etməyə tələsəcəksiniz.

1. Uşağa yad insanlarla liftə minməməsini öyrədin.

Uşağa öyrətmək lazımdır ki, liftə minən zaman arxası divara və üzü qapıya tərəf dayansın. Əgər qapılar bağlanmamış liftə kimsə minsə uşaq nəyisə bəhanə edib liftdən düşsün. Məsələn, nəyisə unutmuş kimi edə bilər. Əgər, liftdə kimsə varsa uşağınıza öyrədin ki, həmin liftə minməsin. İçəridəki insan uşağı təkidlə içəri dəvət edirsə uşaq mədəni şəkildə deməlidir ki, ailəm liftə yad insanla mimməməyi tapşırıb. Əgər kimsə uşağı zorla liftə dartırsa bu halda böyüklər köməyə gələnə qədər uşaq qışqırmalı, cırmaqlamalı və mübarizə aparmalıdır.

1. Uşaqlara evdə tək olan zaman qapını heç kimə açmamağı öyrədin.
   Uşaqlara izah etmək lazımdır ki, evdə tək qalacağı zaman bunu heç kimə deməsin. Kimsə qapını döyərsə və gələn adamın kim olduğundan asılı olmayaraq qapını heç kimə açmaq olmaz. Hətta gələn adam valideynlərini tanıdığını iddia etsə belə.
2. Uşaqlarınızın istəklərinə diqqət edin.
   Əgər uşağınız bir yerə getməkdən və ya biri ilə görüşməkdən kəskin şəkildə imtina edirsə bu artıq sizin üçün həyəcan siqnalı olmalıdır. Ola bilər ki, həmin yerdəki insan nə vaxtsa uşağınıza qarşı zorakılıq etməyə cəhd edib. Ona görə də uşağınızın bu tipli istəklərinin səbəbini səmimi söhbət edərək aydınlaşdırmağa çalışın.
3. Uşaqlara bədənin müəyyən bölgələrinə heç kimin toxunmamalı olduğunu öyrədin.
   Uşaqlara izah edin ki, sinə, çanaq, ayaq bölgələrinə heç kimin toxunmasına icazə verməyin. Əgər kimsə toxunursa bu halda qışqırmaq və qaçmaq lazımdır. Bədənin bu bölgələrinə ancaq valideynlər çimizdirən zaman toxuna bilər.
4. Uşağınıza sevgi qarşılığında rüşvət verməyin.
   Bəzən valideynlər və qohumlar təxmini aşağıdakı tip cümlələrdən istifadə edirlər. ” Qucağıma gəl, sənə konfet verəcəm “, ” məni öp səni gəzməyə aparacam ” və s. Bunu qəti şəkildə etmək və uşaqları buna öyrəşdirmək olmaz. Unutmayın ki, uşaq alverçiləri də məhz bu yolla uşaqları özlərinə cəlb edir

Fuad Əsədov