Qayğı, sevgi və diqqət bütün canlıların ən əsas ehtiyaclarıdır. Normal inkişaf üçün bu ehtiyacları qarşılamamaq kimi bir şey ola bilməz. Bu trilogiyalardan biri əskik olduqda, digər ikisi yarımçıq olur. Baxım bütün canlıların yaşaması üçün ən vacib ehtiyacdır. Bu, bütün canlılara, o cümlədən bitki və heyvanlara aiddir. Ancaq insanlar üçün təkcə qayğı kifayət deyil. İnsan nəsli həyata hazırlaşmağa borclu olduğu üçün diqqətsiz və sevgisiz qayğı kifayət etmir. Bütün ailələrin uşaqlarını sevdikləri ilə razılaşmaq kifayət deyil. Onları həyata hazırlamaq üçün kifayət qədər diqqət göstərməli olduqlarını da bilməlidirlər. Çünki uşaqlar qayğı və sevgi ilə böyüyürlər, lakin diqqətlə inkişaf edirlər. Baxım və qayğı iki fərqli şeydir. Bir-birimizlə iç-içə olan bu anlayışın incə nüanslarının fərqində olaraq davranışlarımızı planlaşdırmalıyıq. Qohumluq əlaqəsi olmayan ailələrdə böyüyən uşaqlarda fiziki, əqli və emosional problemlərlə yanaşı son dərəcə sıx sosial problemlər də müşahidə oluna bilər.
Biganə böyüyən uşaqlarda görülən problemlər bir çox emosional və mənəvi problemləri də gətirir. Hələ körpə ikən ağlamaq əslində “mənimlə maraqlan” mesajını ehtiva edir. Bəli, ac və ya yaş ola bilər və ya boğaz ağrısı ola bilər. Amma bunların heç birinə sahib olmayan uşaqların “mənim qayğısına qal” qışqırmasından başqa nə ola bilər ki… Danışmağı bilməyən bir körpə belə diqqətə ehtiyac kimi bir mesaj verə bilər. Bu, uşağın ən böyük ehtiyacının qidalandıqdan sonra diqqətə ehtiyac olduğunu başa düşməmiz üçün kifayət edəcəkdir. Bu ehtiyaclar tez bir şəkildə ödənilməzsə, “mənimlə maraqlan” mesajı uşaqlarda bir çox psixoloji problemlər yaradacaq. Bunlar həddindən artıq ağlamaq, oturmuş vəziyyətdə yellənmək, barmaq əmmək, yatağı islatmaqdır.
Fiziki və mənəvi diqqət ehtiyacları körpəlik, uşaqlıq və yeniyetməlik dövrü də daxil olmaqla 18 yaşa qədər davam edir. Diqqət üçün bu emosional aclıq fiziki qayğı və digər ehtiyaclardan daha vacibdir. Çünki bütün həyatımız uşaqlıqdan bəri yeyib-içdiklərimizdən çox, sevilmək, təhlükəsiz olmaq, dəyərli hiss etmək hisslərini doydurmaqla formalaşacaq. Bu səbəbdən uşaqlarımızın fiziki ehtiyaclarından çox emosional ehtiyaclarının ödənilməsinə maksimum diqqət yetirməliyik.
Biganə böyüyən uşaq özünü dəyərsiz hiss edəcək və özünə inam hissi keçirə bilməyəcək. Özünə inamı olmayan bir insanın sosial həyatda sağlam münasibət qurması və inkişaf etdirməsi çətin olacaq. Ya passiv, utancaq bir şəxsiyyət quruluşuna sahib olacaq, təkbaşına qərar verə bilməyəcək, ətrafdakıların rəhbərliyinə buraxacaq, ya da həyatın öhdəsindən gələ biləcək aqressiv bir şəxsiyyət formalaşacaq uşaqda. Yoxsa laqeydliyin gətirdiyi dəyərsizlik hissi ilə normal münasibət qura bilməyəcək. Dəyərsiz, güvənsiz, sevgisiz və natamam olduqları üçün həyatın öhdəsindən gələcək enerjiləri olmayacaq. Sevgi olan yerdə diqqət var, diqqət olan yerdə uğur var, uğur olan yerdə isə xoşbəxtlik var. Diqqətimizi uşaqlarımızdan yayındırmayaq.
