2.Təfəkkür fəaliyyət prosesi kimi
Vyusburq məktəbinin nümayəndələri (O.Kyulpe,N.Ax,K.Marbe və s.)assosiativ nəzəriyyəni qəbul etmirdilər.Onlar təfəkkürə daxili fəaliyyət aktı kimi baxırdılar. Təfəkkürün eksperimental tədqiqi başlanılır.Lakin bunlar məhdud çərçivə də aparılirdı.Sistematik özünü təhliletmə metodundan istifadə edilirdi.Bu tədqiqat psixoloqlar üzərində aparılırdı.Tədqiq olunanlar –ixtisaslaşmış psixoloqlar verilmiş tapşiriği yerinə yetirdikdən sonra şəxsi təfəkkür prosesi haqqında müəlimat verməli idilər.Belə ki,onlara.çətin mətnləri təhlil etmək,izah etmək tapşırığı verilirdi.Bu zaman onların təfəkkür fəaliyyəti nəzərdən keçirilirdi.Bununla bərabər tədqiqat üçün obyektiv metod axtarılırdı,məsələn N.Ax tərəfindən ilk metodika işlənilir. İnsan təfəkkürü haqqında növbəti təsəvvür qısa ifadə olunmuşdur.Təfəkkür –fikir əlaqələri aktıdır.Hesab olunur ki bilik inkişaf edir.Bu inkişaf fikir əlaqələrilə mate-rial elementləri təcrübəsi arasında başlayır.Təfəkkür – daxili “mən”in fəaliyətidir. Bu nəzəriyyə də tənqid atəşinə tutulur.Bununla belə bu məktəb təfəkkür psixologiyasına bir çox töhvələr verdilər:
1.Daxili və xarici fəaliyyətin asılığı;
2.Təfəkkür və dil;
3.Təfəkkür və hissi obrazlar;
4.Təfəkkür determinasiyası və seçiciliyi;
5.Təfəkkür məsələ həlli kimi problemi müasir psixologiya tərəfindən qəbul olunub.
Təfəkkür nəzəriyyələri 2
əvvəlki yazı