Keçən dəfə dediyim kimi Instagram-da sorğu keçirmişdim.
- Sizi siz edən nədir?
Bu suala yüzlərlə cavab gəlmişdi. Düşüncələrim, geyim tərzim, məsuliyyətim, hislərim, özgüvənim, gözəlliyim və s. kimi cavablar aldım.
Məsələ burasındadır ki, bu cavablar doğru deyil. Sizi siz edən şey düşüncələriniz, hisləriniz, xarakteriniz ya da görünüşünüz ola bilməz. Bunlar sizin olan şeylərdi, sizi siz edən şeylər deyil. Əgər siz düşüncənizsinizsə, o zaman düşüncənizin fərqinə varan kimdir? Ya da siz hansısa bir xarakterik xüsusiyyətsinizsə, bu xarakterə sahib olan kimdir o zaman? Sartre necə deyirdi? ” “Mən” deyən şüurla, düşünən şüur eyni deyil”. Çünki, sizin varlığınız bütün halda mövcuddur. Varlığınız nə olsa da, dəyişməyəcək. Düşüncələriniz, görünüşünüz ya da xarakteriniz dəyişilə bilər. Amma, siz hər zaman var olacaqsınız. Varlığınız sabitdir. Bir dəfə Erkin Qədirli yazmışdı ki, mən yaşamıram, mən sadəcə varam.
Siz əslində heç nəsiniz. Çünki, sizi siz edən bir şey yoxdur. Amma, eyni zamanda da hər şeysiniz. Çünki, istənilən xarakterdə və görünüşdə ola bilərsiniz. Məni mən edən məsuliyyətimdir deyən insan da hər zaman məsuliyyətli deyil. Amma istənilən halda varlığı stabildir. Echart Tollenin dediyi kimi, kim olduğunuzla bağlı həqiqət, “mən buyam” deyil, “Mən”in özüdür.
Özünüzə aid etdiyiniz hər bir şey içinizdəki Mən anlayışınıza başqa sözlə Eqonuza aiddir. Təkrar edirəm, özünüzə aid etdiyiniz şeylər əslində sizə deyil, eqonuza aiddir. Eqo isə siz deyilsiniz, eqo sizin olan bir şeydir. Bunun nə demək olduğunu, özünüz düşünün və daxilinizdəki zənginliyin fərqinə varın.
Fuad Əsədov
