İstəyirəm, bu gün Psixologiya barədə danışım. İlk növbədə onu deyim ki, psixologiya ciddi bir elmdir. Tədqiqatları və protokolları var. Yəni, psixoloq aforizmlərlə danışıb, öz şəxsi təcrübəsindən çıxardığı müdrik nəticələri danışan adam deyil. Bunu nənə-babalarımız edir. Psixologiyada hər bir patalogiyanın konkret kriteriyaları və konkret müalicə strategiyaları var. Bu strategiyalar dünyanın öndə gedən universitet və institutlarının çox bahalı tədqiqatlarına əsasən təyin olunur. Bir psixoloq bütün bu şeyləri yaxşı öyrənməli və tətbiq etməlidir. Bütün bu şeylər dediyim nədir? 4 illik bakalavr təhsili, 2 illik master təhsili, DSM, XBT, terapiya təhsili, protokollar, formulasiyalar, patalogiyalar və anormal psixologiya, neyropsixologiya və superviziyalar.
Gördüyünüz kimi, psixoloq olmaq o qədər də asan deyil. Çox bilinənin əksinə, psixoloqlar “əgər inansan edə bilərsən, həyat sən güləndə gözəldir, içindəki ilahi eşqi hiss et” kimi şeylər demirlər. Mövlana, Şəms Təbrizi falan deyilik biz. Kitabxanalarda illərlə özünü inkişaf kitablarını “Psixologiya” bölməsinə qoyaraq dağ kimi elmi mətbəx söhbətlərinə çeviriblər.
Bundan əlavə Psixologiya bir ciddi elm kimi, kifayət qədər təmkinlidi. Tez nəticə çıxarmağa, tez ehkam kəsməyə çalışmır. “Əlini çarpaz tutubsa, yalan danışır, çox gülən insanlar çox dərdli olurlar, uşaq vaxtı yüz faiz travma alıb ki, indi də əsəbidir ” kimi yorumları biz etmirik. Ümumiyyətlə, bir yorum etmək üçün bütün bioloji, psixoloji və sosial faktorları öyrənmək lazımdır. O qədər asan deyil bu işlər…
Və son olaraq, psixoloqlar elmlə məşğul olurlar. Mənası dərin aforizmlər əzbərləyib, seans boyu onları demirik. Və bu arada, psixoloqlar da hər növ duyğunu yaşayırlar. Bütün həyatımız boyu üzümüzdə gülümsəmə ilə xoşbəxtlik dənizinə qərq olmuş kimi gəzmirik yəni. Düzdür, seans ərzində obyektiv oluruq və problemin həllinə yönəlirik. Amma, şəxsi həyatda bizim də hislərimiz və müəyyən tutumlarımız var. İnsanıq nəticədə, serotonin geri alım inhibitorları deyilik.
Fuad Əsədov
