YERASİK – KERNİN MƏKTƏB KAMİLLİYİNİN ORİYENTASİYALI TESTİ.
Tapşırıqların yerinə yetirilməsi üçün uşağa ağ vərəq və qələm verilir. vərəqin əks tərəfində yuxarıdan sol hissədə 2 tapşırığın yazılı hərflərinin nümunəsi, aşağı sol hissəsində isə nöqtələr qrupunun nümunəsi yerləşdirilmişdir.
1 tapşırıq.
Hər hansı bir kişinin şəklini çək. Bunu bajardığın kimi et. (şəklin səhvlərinə və çatışmamazlıqlarına diqqətin yetirilməsi və ya heç bir izahatın mövjud olmaması. Əgər uşaq qadın şəkli çəkirsə, o zaman ondan kişi şəkli çəkməyi xahiş edirlər. əgər uşaq kişi şəkli çəkməkdən imtina edirsə, o zaman bu uşağınailəsində rifah ilə əlaqədar olur).
Şəklə verilən qiymət;
1bal (daha yaxşı nətijə) növbəti şərtlərin yerinə yetirilməsi zamanı verilir; çəkilmiş fiqurun başı, bədəni, əli – ayağı olmalı, eləjə də baş bədənə boyun ilə birləşərək bədəndən böyük olmamalıdır. Başda saçlar, qlaqlar, üzdə isə gözlər, burun, ağız olur. əllərdə beş barmaq olur. Ayaqlar aşağıdan dartılır. Fiqurun kişi paltarı olub o sintetik üsul ilə çəkilir. Yəni bütün fiqur vahid büğtövlük kimi çəkilərək ayrı – ayrı hissələrdən təşkil olunmur. Bütün fiqurun bu jür çəkilməsi zamanı qələmi kağızdan ayırmadan bunu bir kontur ilə çəkmək mümkündür. Şəkildən göründüyü kimi əllər və yayaqlar sanki bədəndən bitir, ona bərkidilmir. Sintetik üsuldan fərqli olaraq daha primitiv analitik şəkil çəkmə üsulu fiqurun hər bir tərkib hissəsnin ayrı – ayrılıqda təsvirini nəzərdə tutur. Belə ki, məsələn əvvəljə bədən, daha sonra isə əllər və yayaqlar çəkilir.
2 bal – sintetik şəkil çəkmə üsulundan savayı bütün tələblərin yerinə yetirilməsidir. Üç yoxluq təşkil edən detalı, yəni boyunu, saçları, barmaqları nəzərə almamaq da mümkündür. Bunun üçün fiqur sintetik üsul ilə çəkilməlidir.
3 bal – fiqurun başı, bədəni, əlləri və ayaqları var. Əllər və ayaqlar iki xətt ilə çəkilir. Burda boyun, saçlar, qulaqlar, palotar, barmaqlar və dabanlar yoxluq təşkil edir.
4 bal – baş və bədəndən ibarət primitiv şəkil. Əl və ayaqlar düz xətt ilə çəkilmişdir.
5 bal – bədənin və ya əllər ilə ayaqların dəqiq təsviri yoxluq təşkil edir. bu çıjmaqaraya bənzəyir.
Bu tapşırıq uşağın ümumi intedlektual səviyyəsini qiymətldəndirir.
2 tapşırıq.
Yazılı hərflər ilə yazılan sözlərin surətinin çıxarılması; «Bax burada nəyin isə şəkli çəkilmişdir. Sən bu jür yazmağa çalış».
«ON EL SUP» kəlməsinin surətini çıxarmaq tələb olunur. o çap hərfləri ilə deyil, yazılı hərflr ilə yazılır. Əgər uşaq çap hərfləri ilə olan sözləri oxumağı və yazmağı bajarırsa, o zaman ona yazılı hərflər ilə yazılan xariji sözlərin nümunəsinin surətini çıxarmaq təklif olunur.
Nətijələrin qiymətləndirilməsi;
1 bal – yazılmış nümunənin surəti təmamil və dəqiq çıxarılmışdır. Hərflər hərflərin ölçüsünü iki dəfə artırmış olur. birinji hərf hündürlüyünə görə yazılı hərfə uyğun olur. hərflər üç söz ilə dəqiq yazılır. Surəti çıxarılmış söz birləşməsi 30 dərəjə altında üfüqi xəttədən yayınır.
2 bal – nümunənin nümunəsi çıxarılsa da, hərflərin ölçüsü və üfüqi zəttlərə riayət olunması nəzərə alınmır.
3 bal – minimumun iki hissəyə bölünməsi. Nümunənin 4 hərfini anlamaq mümkündür.
4 bal – 2 hərflər nümunə ilə uyğunluq təşkil edir. Nümunə yazı sətririni yaradır.
5 bal – jızmaqaradır.
Sensamotorlu koordinasiya, sərbəst diqqət, əlin zərif hərəkətlərinin və görmə qabiliyyətinin koordinasiyası müayinə olunur.
3 tapşırıq.
Nöqtələr qrupunun şəklinin çəkilməsi; «Bax, burada nöqtələrin şəkli çəkilmişdir.
….
…..
…
.
Bunu eyni şəkildə çkməyə çalış». bu zaman uşağın nə çəkməsini göstərmək lazımdır.
Tapşırığın uşaq tərəfindən yerinə yetirilməsi zamanı ona nəzarət etmək və müvafiq qeydlər aparmaq lazımdır. Uşağın hansı əl ilə çəkildiyini, qələmin bir əldən digərinə ötürülməsinə, qələmi salmasına diqqət yetirmək lazımdır.
Nətijələrin qiymətləndirilməsi;
1 bal – nümunənin təmamilə sürəti çıxarılır. Bir nöqtənin sətirdən və ya sütundan yayınmasına da yol verilir. nümənin ölçüsünün azaldılması mümkün olsa da, onun ölçüsü iki dəfə artmamalıdır. Şəkil nümunəyə paralel istiqamətdə yerləşməlidir.
2 bal – nöqtələrin sayı və yerləşmə mövqeyi də nümunəyə uyğun olmalıdır. Sətir ilə sütun arasınedakı məssamələrdə üç nöqtənin yayınmasını nəzərə almaq mümkündürmü?
3 bal – şəkil ümumilikdə nümunəyə uyğun olub onun enindən və hündürlüyündən iki dəfə çox olmur. Nöqtələrin sayı nümunəyə uyğun olmasa da, onlar 20 və ya 7 çox olmamalıdır. Hətta 180 qradusda da istənilən dönməyə yol verilir.
4 bal – şəklin konturu nümunəyə uyğun gəlməsə də, yenə də nöqtələrdən ibarə olur. Nümunənin ölçüləri və sayı nəzərə alınmır. Digər foromalara, məsələn xəttələrə yol verilmir.
5 bal – jızmaqaradır.
Nətijələr; üç tapşırıqlar üzrə balların ümumi sayı müvafiq anada yerləşir. Əgər balların məbləği 3 – 6 bala bərabər olursa, deməli məktəbə hazrlıq orat kəmiyyətdən yuxarı, əgər 7 – 11 bal təşkil edirsə, deməli şagird orta kamillik səviyyəsinə malikdir. Əgər balların məbləği 12 – 15 bala bərabər olursa, deməli məktəbə hazrlıq normadan aşağıdır. Bu jür uşaqları müayinə etmək gərəkdir. Belə kionların arasında əqli eriliyə malik uşaqlara da rast gəlmək mümkündür.
Test sınaqlarının nətijələrini məktəb kamilliy haqqında əsas kimi nəzərdən keçirərək məktəbə qeyri – hazırlıq kimi intepretasiya etmək olmaz. Qabiliyyətli uşaqların insan şəklini sxematik olaraq çəkdikləri üçün qeyri – kafi qiymət aldıqları hallar da olur.
Yerasik – Kern testini həm qrupda, həm də fərdi qşaydada tətbiq etmək mümkündür.
YERASİK – KERNİN MƏKTƏB KAMİLLİYİNİN ORİYENTASİYALI TESTİ.
