Mütəxəssislər ünsiyyət qurarkən çətinlik çəkən insanları
“Çətin adam” olaraq adlandırırlar. Çətin insanlar, cəmiyyətdən cəmiyyətə,
insandan insana müxtəlif cür təsir edilsə də təməldə bənzəri davranışlar göstərirlər.
İnsanlar çox ətraflarındakı çətin adamlardan şikayət edirlər. Evdə, işdə, məktəbdə
qısacası hər şəraitdə çətin adamlarla rastlaşmaq mümkündür. Əslində “çətin
adam” məfhumu yoxdur. Təkid edici davranışlar vardır. Əfsuslar olsun ki, bəzi
insanlar mütəmadi olaraq belə hərəkət edirlər.“Coping With Difficult People” –
“Çətin adamla yola getmək” kitabının müəllifi Robert M. Bramson bəzi insanların
niyə fərqli davranış göstərdiklərini belə tərif edir: “Bəzi insanlar
qarşısındakının qabiliyyətini aşağı salmaq və onların həvəsini sındırmaq üçün
bilərəkdən “çətin” davranışlar göstərirlər. Hər bir çətin insan bir-birinə
qarşı çətin hərəkət etməz. Bəzi çətin adamlar daim danışıb heç dinləməzkən, digərləri
də hər zaman son sözü söyləməyi seçir. Kimisi həmişə sizi tənqid edir. Bəziləri
isə səssiz: bəziləri aqressiv olur. Bu nöqteyi-nəzərdən mütəxəssislərlə çətin
adamların davranışlarını bu cür xarakterizə edir: Təhsili və biliyi yetərsiz
olmasına rəğmən özünü mükəmməl hesab edənlər.Biliyi və təcrübəsi yetərsiz
olmasına baxmayaraq özünü mükəmməl hesab edənlər.Əhəmiyyətli işlərdə bacarığı
olmayanlar.Xətasını qəbul etməyən, hər zaman açıqlama verib özünü təmizə
çıxarmaq istəyənlər.Yavaş düşünən və hərəkət edənlər.İşləri qarışdıranlar.Heç
danışmayanlar, məlumatı ağzından zorla aldığınız insanlar.Səhv başa düşməyə təkid
edənlər.Qarşısındakının söylədiklərinə əhəmiyyət verməyən.Vəzifə müxtəlifliyi səbəbi
ilə görüşəndə belə o fərqi hiss etdirənlər.Qarşısındakı insana hörmət bəsləməyənlər.Təkcə
öz gördüyü işin əhəmiyyətli olduğunu düşünən.Hər zaman hadisələr və ətrafındakıların
üzərində nəzarət etməyə çalışan insanlar.İmpatiya yarada bilməyənlər.Həmişə “mən
haqlıyam” deyənlər.
Çətin insanlarla necə ünsiyyət qurulmalıdır?
Çətin adamların özünəməxsus xüsusiyyətlərini artırmaq mümkündür. Ancaq bütün bu
xüsusiyyətlərin içində çətin adamları 5 alt başlıqda xarakterizə etmək
mümkündür.
1)Aqressiv insanlar: Aqressiv davranışlar içində olan. Sakit şəkildə özünüzü
ifadə edin və sizə qarşı olan aqressiv hərəkətlərə əmin bir şəkildə qarşılıq
verin.
2)Hər şeyi bilənlər: Belə insanlar mübarizə apararkən yaxşı hazırlaşmaq
lazımdır. Əksinə qabiliyyətini tərifləyin. Lazım olanda səhvlərini üzə
çıxaracaq suallar verməkdən çəkinməyin.
3)Şikayətçilər: Etibar etmirlər.Özlərinə qarşı inam hissi də çox deyildir. Özlərinə
qarşı yarımçıq olan etibarlarını gizləmək üçün istəksiz, hər şeydən və hər kəsdən
şikayət edən davranışları olur. Bu insanlara “başqalarının görmədiklərini
görürsən” kimi onların etimadlarını artıracaq sözlərlə yanaşın. Qulaq asın
ancaq heç vaxt mübahisə etməyin. Ona qarşı müdafiəsiz davranmayın.
4)Haqsızlıqla qarşılaşanlar: Yaxşı qulaq asın və onu başa düşdüyünüzü göstərin.
Sonra diqqətinizi cəmləşdirərək onu dəyişikliyə motivə edin.
5)Gizli hücum edənlər: Belə insanlara qarşı nə qədər geri çəkilsəniz o qədər də
sizin üzərinizə gəlməyi xoşlayırlar. Geri çəkilməyin. Zarafata salın.
Çətin insanlarla necə ünsiyyət qurulmalıdır?
əvvəlki yazı